تونیکات دریایی، معجون میتریداتس

تونیکات ها گروه بزرگی از جانوران دریایی هستند و به جهت پوشش سلولزی خارجی شان (tunic)، به این نام شهرت یافته اند. آن ها به چهار دسته عمده اسیدیان ها، تالیاسین ها، اپندیکولارین ها و سوربراسه تقسیم گردیده اند و متنوع ترین دسته آن ها اسیدیان ها هستند. آن ها منابع غنی از متابولیت های ثانویه هستند. گروه بزرگی از این ترکیبات، دارای ساختار آلکالوئیدی هستند که اکثراً دارای فعالیت های بیولوژیکی هستند. آلکالوئیدهای پیریدواکریدینی، دارای فعالیت های قابل توجه بیولوژیکی مختلف هستند و مکانیسم اصلی آن ها را مهار جداسازی رشته های dna بواسطه گونه های اکسیژن فعال (ros) عنوان نموده اند. آلکالوئیدهای پیرولواکریدینی عمدتاً سیتوتوکسیک و آلکالوئیدهای ایندولی دارای فعالیت های متعددی چون ضد ویروسی، ضدالتهابی و سیتوتوکسیته قوی هستند. آلکالوئیدهای پیرولی، خواص زیستی مختلفی چون آنتاگونیستی قوی کالمودولین، ضد لوسمی، مهار کنندگی na+/k+atpaseو فعال کنندگی اکتومیوزین atpase، القاء آزادسازی ca2+ از رتیکولوم سارکوپلاسمی را نشان داده اند. تونیکات ها منبع غنی از پپتیدها، الیگوپپتیدهای سیکلیک و دپسی پپتیدهایی چون پاتلامیدها، دیدمنین، یدوسیونین، آپلیامیدها، هالوسیدین، دیسینتائورین و یا کلاوانین ها با فعالیت های بیولوژیکی قابل توجه هستند. برخی از ترکیبات استخراج شده از تونیکات ها مانند گلابروکینون ها، پرنیل هیدروکینون، ژرانیل هیدروکینون، لانجیدورون ها، اسکابلون ها، کونیتیاکینون ها دارای ساختارهای متفاوت هیدروکوئینونی و کینونی خطی یا حلقوی هستند. آن ها دارای طیف وسیعی از فعالیت های بیولوژیکی چون خواص ضدتومری، آنتی لوکمیایی، آنتی اکسیدانتی، ضدویروسی و اثرات سیتوتوکسیسیتی انتخابی هستند. ترکیبات مختلف دیگری با ساختارهای منحصر بفرد و فعالیت های بیولوژیکی متفاوت چون فالوسیاسترول ها با خصوصیت تعدیل کنندگی گیرنده (pxr)، لپادین ها با اثرات آنتی تریپانوزومی و آنتی پلاسمودیومی، کوپرووردین با فعالیت های سیتوتوکسیتی و ضدتوموری و نینگالین با اثر مهاری قوی بر ck1δ، cdk5 و gsk3β کیناز، از این جانوران استخراج شده اند. تنوع بسیار بالای ترکیبات زیست فعال این موجودات دریایی، گواه این واقعیت است که این موجودات ظرفیت بالایی جهت کشف و شناسایی ترکیبات دارویی جدید از دریا را دارند. امید به این که در آینده داروهای دریایی سهم بیشتری از قفسه داروخانه ها را به خود اختصاص دهند.